Kỹ thuật chụp ảnh chồng hình - Multi Exposure ~ Trần Quang Huy

Kỹ thuật chụp chồng hình hay còn gọi là Multi Exposure. Đây là một chức năng có từ máy phim. Nó được hiểu nôm na là chụp nhiều lần trên một tấm hình, còn về mặt kỹ thuật, chức năng này sẽ phơi sáng nhiều lần cảm biến hình ảnh. Người ta sử dụng chức năng này để chụp phong cảnh, tạo các hiệu ứng mơ hồ và vô thực hoặc muốn nhấn mạnh sự chuyển động của đối tượng.

Kỹ thuật chụp ảnh chồng hình - Multi Exposure

Khi nói về chức năng chụp chồng hình, người ta thường quan tâm đến số lần chụp hay số lần phơi sáng, mức độ phơi sáng trên từng bức hình ghép và hiệu quả hình ảnh cuối cùng.

Dĩ nhiên số lần tối thiểu phải từ hai trở lên. Đây là chức năng thường thấy trên máy ảnh Nikon & Pentax và những máy khác. Tùy vào dòng máy ảnh khác nhau, số lần chồng hình cũng sẽ khác nhau. Ví dụ máy Nikon D200, D300, D700, D2 và D3 cho phép chồng tối đa 10 hình, trong khi máy D80 và D90 chỉ cho phép 3 lần. Cho đến lúc này, chức năng này chỉ có trên máy ảnh Canon EOS-1Dx, tuy nhiên bạn có thể làm được hiệu qủa tương tự bằng cách ghép các hình và điều chỉnh độ sáng phù hợp trên từng hình ghép, thông qua phần mềm xử lý ảnh (như photoshop).

Để sử dụng chức năng này hiệu quả, bạn cần sử dụng chân máy, điều khiển từ xa hay dây bấm mềm, và tìm các đối tượng di chuyển hay lồng nhiều khung cảnh khác nhau. Có thể kết hợp với kính lọc để kéo dài thời gian phơi sáng, làm rõ hiệu ứng chuyển động, cuối cùng là vận dụng kiến thức và kinh nghiệm của bạn.

Tùy theo loại máy, hiệu máy khác nhau, thì chức năng điều khiển sẽ khác nhau. Tuy nhiên kỹ thuật cơ bản gần như giống nhau. Vì chụp nhiều lần trên một tấm hình, nên hình ảnh bị phơi sáng nhiều lần. Nếu không có những tính toán và điều chỉnh thích hợp trong từng lần chụp, bức hình cuối cùng có thể bị dư sáng. Việc tính toán này tùy thuộc vào người chụp, nhấn mạnh chủ đề hay làm dịu hậu cảnh, để tạo bức hình đúng với ý đồ của mình.

Chức năng chụp chồng hình có thể sử dụng theo hai cách chính sau đây:

Cách thứ nhất: Máy ảnh được giữ cố định trong các lần chụp, chỉ có đối tượng thay đổi hay các đối tượng thay đổi vị trí. Cách này được áp dụng trong các tình huống khung cảnh quá sáng không cho phép chụp một lần có thời gian màn trập mở lâu. Bằng cách chụp nhiều lần với thời gian ngắn hơn và khẩu độ thích hợp vẫn tạo được hiệu ứng chuyển động tương tự, mà bức hình không bị dư sáng. Cách này phù hợp với các đối tượng di chuyển không nhanh lắm, như các hình ảnh vận động trong thể thao, sóng trên một hồ nước, và đám mây di chuyển trên bầu trời. Trong trường hợp này chức năng Auto Gain nên cài đặt là ON (xem giải thích bên dưới).

Hình của Cal Ripken Jr.Cách thứ hai – Kết hợp các khung cảnh khác nhau với tốc độ màn trập cao, tạo hiệu ứng hình ảnh chuyển động rất sắc nét hoặc sống động. Trong trường hợp này chức năng Auto gain nên cài đặt là OFF.

Hình của Uberschnapp

Cách thực hiện chức năng chồng hình (Muti Exposure): Chúng tôi minh họa cách thực hiện thông qua máy ảnh Nikon D200 như sau:

Bước 1: Bật chức năng chồng ảnh Multiple exposure thành ON.

Bước 2: Chọn số lần chồng ảnh Number of shots tùy ý từ 2-10 (tùy theo máy). Nikon D200 cho phép chồng 10 ảnh.

Bước 3: Chọn chức năng tự điều chỉnh phơi sáng Auto gain tùy vào mục đích sử dụng on hay off.

On: Bật chức năng phơi sáng tự động. Ví dụ: khi chụp bình thường một cảnh bạn, máy ảnh đo sáng và thông báo tốc độ màn trập 1/20giây và khẩu độ là F/22 là thích hợp. Nếu bạn muốn chồng 10 lần với cùng thông số trên, thì bức ảnh cuối cùng sẽ tương đương với tốc độ màn trập 10/20giây, nghĩa là ½ giây tại khẩu độ F/22, với thời gian này bức ảnh của bạn chắc chắn sẽ dư sáng. Bằng cách bật chức năng Auto gain, máy sẽ tự động điều chỉnh độ sáng một cách chính xác.

Off: Mức phơi sáng do người sử dụng tự điều chỉnh. Bạn cần sử dụng chức năng bù trừ sáng (exposure compensation) để giảm sáng trong mỗi lần chụp, sao cho cuối cùng tạo nên bức hình đúng sáng. Mức giảm sáng phụ thuộc vào số lần chụp, nó có thể được tính như sau: số lần chụp = 2 lũy thừa mức trừ sáng (stop). Ví dụ với mức giảm sáng là -1 stop, thì số lần chụp là 21=2, nếu mức giảm sáng là -3 stop, thì số lần chụp là 23= 8,…Điều chỉnh này rất cần thiết khi tắt chức năng Auto gain.

Bước 4: Chọn Done để hoàn tất cài đặt và thực hiện việc chụp. Nếu máy ảnh của bạn đang cài chế độ chụp liên tục nhiều tấm hình, thì tất cả hình sẽ được chụp trong một lần bấm máy. Ngược lại bạn phải bấm từng tấm một cho đến khi hoàn tất số lần chồng ảnh.

Kết luận và những hình ảnh minh họa: Chức năng chồng hình cho phép sáng tạo ra các hình ảnh đẹp và thu hút người xem, phạm vi sử dụng của nó là rất đa dạng. Vì vậy, nếu bạn đang sở hữu máy ảnh có tính năng này thì hãy tận hưởng và sáng tác ra các hình ảnh thú vị theo cách của bạn. Dưới đây là vài tấm hình minh họa và đừng quên chia sẻ với chúng tôi những hình ảnh của bạn ngay tại đây nhé.